GEMERT - Stichting Schoorswinkel en Omgeving (SSO) heeft op 16 januari 2011 een brief gezonden naar het gemeentebestuur met daarin een reactie op de 'ontwerp Structuurvisie+ 2010-2020'. Het bestuur vraagt daarin specifiek aandacht voor behoud van de cultuurhistorisch erfgoed van zowel kasteel & omgeving als het Nazareth klooster aan het Binderseind. Met name een concrete visie op de herbestemming van het cultuurhistorisch erfgoed ontbreekt nog steeds binnen onze gemeente.

Geachte college,

Stichting Schoorswinkel en Omgeving (SSO) maakt graag gebruik van de gelegenheid om haar visie aan u kenbaar te maken ten aanzien van de ontwerp Structuurvisie+ 2010-2020 van de gemeente Gemert-Bakel. Het doet ons deugd op de eerste plaats deugd dat deze structuurvisie de titel 'Duurzaam Verbinden' heeft gekregen. Ook is het goed om te lezen dat in deze visie het principe van de Telos-driehoek (mensen, middelen, ruimte) als uitgangspunt is gekozen.

Zoals u ongetwijfeld weet, zet Stichting Schoorswinkel en Omgeving zich al een groot aantal jaren in voor behoud van kasteel en omgeving. Uit onze naam valt af te leiden dat we ons niet uitsluitend beperken tot behoud van het kasteelcomplex, maar ook de omgeving tot ons werkgebied rekening in de ruimste zin van het woord. Daartoe rekenen we onder meer ook klooster Nazareth.

Karakteristiek dorp centraal
Met instemming lezen wij dat u bij ruimtelijke opgaven en uitbreidingen aan de dorpsranden de bestaande structuur en de dorpse karakteristiek centraal staan. U stelt dat 'Technisch gezien, wordt hier over ‘eigentijdse rafelranden’ en ‘historische of nieuwe gehuchten’ gesproken. Het doel is om de randen van de dorpen landschappelijk in te passen en de gemeenschap ruimtelijk en sociaal te verbinden met het buitengebied.'

Verder stelt u dat 'Het buitengebied dringt door tot in de dorpsranden met open groene plekken. Door de dorpse rafelranden is er een relatief vrij zicht op het landschap. De gordel wordt gekend en herkend als bijzonder waardevol voor mens, ruimte en (recreatieve) bedrijvigheid.' Deze visie sluit nauw aan bij de inzet van Stichting Schoorswinkel en Omgeving om het kasteelcomplex en groene omgeving in de directe nabijheid van het centrum van Gemert te behouden en te koesteren.

Wat we in de Structuurvisie+ 2010-2020 helaas missen is een concrete visie op de herbestemming van het cultuurhistorisch erfgoed binnen onze gemeente. Kasteel en klooster Nazareth worden weliswaar genoemd onder het kopje 'Ontwikkeling cultuur/recreatie', maar daar blijft het ook bij. Verder wordt er ten aanzien van beide complexen alleen een niet nader uitgewerkte verwijzing genoemd naar de 'exploitatiegebieden' 1 t/m 11, 27, 34 t/m 36 op pagina 21 van deze structuurvisie. We begrijpen dat het hier gaat om een 'structuurvisie', maar een meer concrete c.q. gedetailleerde vinden wij zeker gewenst voor kasteel & omgeving en klooster Nazareth.

Ons standpunt ten aanzien van het kasteel is u reeds lang bekend. Wij vinden dat dit cultuurhistorisch waardevolle complex aan de rand van het centrum behouden dient te blijven met respect voor de intrinsieke, culturele en historische waarde. We maken daarom bezwaar tegen de aanduiding 'zoekgebied woonfucties' ten westen van het centrum van Gemert tot aan de West-om op de kaart 'Verbeelding'. Wij vinden dat dit karaktervolle, open, groene gebied behouden dient te blijven.

Nazareth klooster
Verder missen we een uitwerking van klooster Nazareth, een beeldbepalend complex met een rijke cultuurhistorische geschiedenis in het centrum van Gemert. Stichting Schoorswinkel en Omgeving heeft dit monument in 2010 voorgedragen voor de 'Monumentenprijs Noord-Brabant', omdat zij vindt dat dit ensemble behouden dient te blijven. Dit heeft geleid tot een officiële nominatie en vermelding in het juryrapport 'Monumentenprijs Noord-Brabant'. Wij citeren:

“Het vinden van een nieuwe bestemming die geschikt is voor het bestaande gebouw is niet gemakkelijk. Voor de voormalige Nazarethschool, in verschillende fases eind negentiende en begin twintigste eeuw opgetrokken, in Gemert is de toekomst nog onzeker. De school heeft leeg gestaan en biedt nu ruimte aan kunstenaarsateliers. Het interieur bevat nog talloze authentieke elementen. De gemeente, die het pand bezit, en omwonenden hebben nog geen consensus bereikt over de bestemming van de school en het aanliggend klooster. Er bestaan plannen om de ateliers in het gebouw permanent te maken en de achterliggende kloostertuin tot park om te vormen, maar afbraak dreigt nog steeds. In de ogen van de jury is het karakteristieke gebouw het behoud echter meer dan waard." (Zie ook bijlage juryrapport 'Monumentenprijs Noord-Brabant', pagina 14).

Op de kaart 'Verbeelding', die onderdeel uitmaakt van deze structuurvisie, staat het Nazareth-complex aangeduid als 'ontwikkellocatie'. Wat precies onder deze term moet worden verstaan, wordt niet nader uitgelegd. Gelet op de cultuurhistorische waarde en de karakteristieke ligging van dit complex in het centrum van Gemert, is Stichting Schoorswinkel en Omgeving van mening dat dit complex als geheel behouden dient te blijven. Dit behoud omvat dus zowel de gebouwen zelf áls de tuin binnen de kloostermuren. Bouwen op deze locatie wijzen wij om die reden af.

Tot slot een opmerking over de paragraaf 'Recreatie & toerisme'. U stelt daarin onder meer voorstander te zijn van concentratie en bundeling van toeristisch-recreatieve activiteiten. Daar valt zeker iets voor te zeggen. Verder stelt u: 'De gemeente faciliteert en organiseert het proces en daagt uit tot grensverleggend ondernemerschap.' We zien graag een concrete uitwerking tegemoet wat u precies verstaat onder 'grensverleggend ondernemerschap' in relatie tot toeristisch-recreatieve activiteiten in specifiek ten aanzien van cultuurhistorische complexen en gebieden binnen de gemeente Gemert-Bakel.

Wij zien uw reactie met belangstelling tegemoet.

Hoogachtend,

Stichting Schoorswinkel en Omgeving.