GEMERT - Jo van Schalen, lid van de initiatiefgroep, heeft donderdag 18 juni in scherpe, persoonlijke bewoordingen de werkwijze van het college van burgemeester en wethouders tegen het licht gehouden. Volgens hem is sprake van minachting van burgers en worden mensen die zich betrokken voelen bij het cultuurhistorisch erfgoed systematisch door het college geweerd.

Geachte voorzitter, geachte leden van de raad.

Laten we beginnen met voorop te stellen dat de Congregatie van de H. Geest nog steeds eigenaar is van het kasteel. Om verschillende redenen willen ze het echter verkopen en verhuizen naar Gennep. Meerdere herbestemmingsopties passeren vervolgens de revue maar stuiten op gefundeerde bezwaren van vele honderden inwoners. Uiteindelijk wil de gemeente het kasteel kopen maar wil de aankoop laten afhangen van een haalbare exploitatie opzet. Daarvoor is het weer nodig om te komen tot een herbestemmingsplan, algemeen aangeduid als het 'totaalplan'.

Bevolking geweerd
De Gemertse bevolking wordt echter systematisch geweerd uit het planvormingsproces. Gezien de niet aflatende weerstand tegen, en de ernstige kritiek op het beleid en de beleidsvoering van de gemeentebestuurders, blijken deze bestuurders echter bij herhaling volslagen incompetent te zijn om tot een, op elk terrein afzonderlijk, verantwoord en dus acceptabel, herbestemmingsplan te komen. Nu is het blote feit van incompetentie op een bepaald gebied op zichzelf niet laakbaar. Je hoeft tenslotte niet alles zelf te kunnen en deskundige adviseurs zijn er voldoende. Ook in de eigen gemeente!

Kwalijk wordt de situatie pas als die incompetentie wordt ontkend en in minachtende bewoordingen wordt afgewenteld op bezorgde inwoners die deze ongezonde situatie signaleren en vervolgens proberen op positieve wijze ten goede te keren. En dat met maar een doel: behoud van het Gemerts historisch erfgoed ten behoeve van de gehele Gemertse bevolking in samenwerking met competente exploitanten

Haalbaarheidsonderzoek
Als dit botsingsproces tenslotte resulteert in de aankondiging van de start van een ontwikkelingsproces voor een totaalplan, door wethouder Verkampen in de, overigens beschamende, vergadering van de Heemkundekring op 16 februari jongst leden, dan gloort er bij de idealistische bezwaarmakers een sprankje hoop dat het proces zich uiteindelijk toch zal gaan ontwikkelen naar de enig juiste vorm: de democratische. Helaas, opnieuw wordt deze hoop de grond ingeslagen als na enkele weken van stilte plotseling een haalbaarheidsonderzoek wordt aangekondigd.

Als dan ook nog eens wordt bekend gemaakt dat dit haalbaarheidsonderzoek onder meer zal worden uitgevoerd door een projectontwikkelaar die de resultaten ervan binnen twee maanden zal publiceren, dan is het niet moeilijk te voorspellen dat we na die publicatie opnieuw terug zullen blijken te zijn bij 'af' wat betreft een concrete exploitatie-opzet. Een volledig nieuwe visie binnen twee maanden is immers onmogelijk en dus is een herhaling van zetten te verwachten die kennelijk onlosmakelijk gekoppeld moeten worden aan grootschalige woningbouw om de kosten te dekken. En jawel hoor: er zal en moet worden gebouwd in de ommuurde tuin. De onbeholpen camouflagepogingen in de presentatie zijn te doorzichtig om dit dictatoriale streven te kunnen verbergen.

Minachting burgers
Daarmee kiest het gemeentebestuur voor de zoveelste keer voor een publieke uiting van minachting van haar burgers. Opnieuw drijft ze hen de barricaden op. Om opnieuw te vechten voor dat kleine beetje, maar o zo kostbare en kwetsbare cultuur-historisch erfgoed dat Gemert nog rijk is. Om het veilig te stellen ten behoeve van de gehele Gemertse gemeenschap. Om het te behoeden voor regelrechte diefstal door figuren wiens functioneren op deze aardkloot uitsluitend wordt bepaald door slechts één eigenschap: eigenbelang. En die daaraan het algemeen belang ondergeschikt maken.

Waarom weigert het gemeentebestuur nog steeds om te beginnen op de enig mogelijke democratische wijze: laat, voordat ook maar een externe adviesgroep wordt ingeschakeld, eerst de eigen Gemertse inwoners eens uitleggen hoe ZIJ denken over het omgaan met ons cultuur-historisch en religieus erfgoed. Dus niet alleen het kasteel, maar een zo ruim mogelijk historisch totaal, waartoe ook Nazareth en de St. Jan behoort. Laat hen maar eens aangeven wat ze willen, maar vooral ook wat ze niet willen. Na enkele bijeenkomsten kan dan een werkgroep worden samengesteld op basis van deskundigheid. Die vervolgens breed gaat zoeken naar mogelijkheden om dit te realiseren en die net zo lang zoeken totdat wensen en realisatie ervan met elkaar in evenwicht zijn. Pas in dit stadium, maar dan ook zeer royaal, verschijnt de extern deskundige op het toneel.

Democratische aanpak
Wat nu, overigens ten onrechte, gepresenteerd is als het haalbaarheidsonderzoek, kan daarbij uitstekende diensten bewijzen. Als leidraad wel te verstaan. In liefst 39 paragrafen geeft het immers een complete samenvatting van alle componenten die in de afgelopen twee jaren de revue zijn gepasseerd. Van tientallen betrokkenen met uiteenlopende visies. Uitsluitend, en ik benadruk het woord "uitsluitend" met een dergelijke democratische aanpak kan op een aangename manier en dus met volledige inzet door uiterst gemotiveerde en tegelijk deskundige Gemertenaren gewerkt worden aan de ontwikkeling van een gezond en totaal herbestemmingsplan van al onze monumenten die zo bepalend zijn als aantrekkelijke identiteitskenmerken van ons dorp.

Ik hoop van harte dat mijn pleidooi zal bijdragen aan een gezonde communicatiestrategie. Beter ten halve gekeerd, dan ten hele gedwaald. Mocht het gemeentebestuur desondanks toch vasthouden aan de tot nu toe gevolgde beleidslijn dan betekent dat onafwendbaar een wederzijdse inlevering van woongenot en leefbaarheid. En dat, heren van het college en leden van de raad, dat is de keuze waarvoor u wordt geplaatst.

Ik dank u voor uw aandacht.