De Congregatie van de Heilige Geest heeft op 21 december 2016 in een persbericht laten weten dat zij in overleg met de provincie Noord-Brabant en de gemeente Gemert-Bakel een herontwikkelingsproces zijn gestart voor het kasteel in Gemert. In het bericht wordt onder meer aangegeven dat ‘de Congregatie op zoek is naar nieuwe functie(s) en eigenaar(s) met als doel een duurzame herbestemming van het kasteel’.

Het college van burgemeester en wethouders kreeg enige tijd geleden de vraag van de gemeenteraad om vaart te zetten achter de ontwikkelingen rondom het kasteel. Daarop heeft het college contact gezocht met de Congregatie van de Heilige Geest in Gennep. Toen afgelopen zomer duidelijk werd dat het contract tussen de Congregatie en Erfgoed van Gemert was ontbonden, heeft de gemeente vervolgens contact gelegd met de provincie Noord-Brabant om de mogelijkheden tot samenwerking te verkennen.

“Alle drie de partijen willen uiteindelijk hetzelfde bereiken”, vertelt Theo Naus, adviseur van de Congregatie in het persbericht. “We willen het kasteelcomplex in zijn geheel duurzaam herbestemmen met inachtneming van het monumentale karakter. Vandaar dat we nu een officieel verzoek tot samenwerking hebben ingediend bij de provincie en gemeente.”

Ontwikkeling gemeenschappelijk kader
De eerste stap van het plan bestaat uit het opstellen van een ‘gemeenschappelijk kader’. Daarin worden de gezamenlijke uitgangspunten en randvoorwaarden opgenomen. Onderdeel van dit kader is een zogenaamd ontwikkelkader, dat opgesteld wordt door Wessel De Jonge Architecten en Quadrat, atelier voor stedenbouw, landschap en architectuur. Hierin wordt een beeld gegeven van de erfgoedwaarden en kansen.

“Er zijn al heel veel onderzoeken uitgevoerd”, aldus Naus. “Het doel van het ontwikkelkader is om dit samen te brengen. Bij het opstellen van het kader betrekken we ook de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed en de Monumentencommissie. Het streven van de drie partijen is om dit kader in het eerste kwartaal van 2017 op te stellen. Daarna besluiten zij wat de volgende stap wordt.”

Rollen drie partijen
De Congregatie van de Heilige Geest geeft in het persbericht aan nog altijd eigenaar te zijn van kasteel Gemert. Sinds 2010 is de Congregatie gevestigd in Gennep waardoor het kasteel in Gemert leeg staat. Al vele jaren zijn zij op zoek naar een nieuwe eigenaar voor het complex.

De provincie Noord-Brabant adviseert vanuit het programma ‘De Erfgoedfabriek’, met kennis en expertise. Vanwege het cultuurhistorische belang voor Brabant wil de provincie meewerken aan een zorgvuldig proces dat uiteindelijk leidt tot het vinden van een nieuwe eigenaar/functie(s) voor het kasteel.

De gemeente Gemert-Bakel ondersteunt met de inzet van bestuurders en medewerkers het proces, vanwege de onlosmakelijke relatie van het kasteel met de identiteit en de historie van de gemeente. Uiteindelijk is het aan de gemeenteraad om te beslissen over de herbestemming van het kasteel voor wat betreft het bestemmingsplan.

Eerste reactie SSO
Stichting Schoorswinkel en Omgeving (SSO) juicht het opstellen van een nieuw ontwikkelkader voor het kasteelcomplex toe, mede omdat de drie partners nadrukkelijk aangeven te streven naar een duurzame herbestemming voor het gehele complex met inachtneming van het monumentale karakter. Bestuur en achterban kijken met grote belangstelling uit naar het vervolg.