Slot Huis Bergh ligt aan de rand van ’s-Heerenberg in een schitterende, groene omgeving zonder verstorende bebouwing. Eeuwenlang hielden onze Gemertse voorouders “ons kasteel” in stand. Het poortgebouw was voor hen toegankelijk. Al was het maar om belasting te betalen. De blauwe envelop kenden de kasteelheren nog niet. Onze voorouders betaalden in stuivers, penningen, turf, hoenders, boter en peperkoek. Zo kon de kasteelheer in de donjon van een goede maaltijd genieten; het groen werd gesnoeid en het dak hield men waterdicht.
Eeuwenlang hielden onze Gemertse voorouders “ons kasteel” in stand. Het poortgebouw was voor hen toegankelijk. Al was het maar om belasting te betalen. De blauwe envelop kenden de kasteelheren nog niet. Onze voorouders betaalden in stuivers, penningen, turf, hoenders, boter en peperkoek. Zo kon de kasteelheer in de donjon van een goede maaltijd genieten; het groen werd gesnoeid en het dak hield men waterdicht. Na eeuwen van bijdragen aan het behoud, dreigt het kasteelcomplex van Gemert nu zijn waarde als monument te verliezen.
Andere gemeenten in Nederland doen het beter. Daar schitteren kastelen in het groen. Met hart en ziel zetten mensen uit de omgeving zich in om het monument in zijn sterkste kracht te laten zien, te laten “leven”. Geld verdienen staat niet voorop, maar respect en bewondering voor het verleden en het nu. Om het zo intact mogelijk door te geven aan onze volgende generaties. De kasteelpoort staat open voor iedereen. Waarom kan dat in Gemert niet, wat op andere plaatsen wel mogelijk is?
Huis Bergh - Foto: Heins, IJ. Th. Collectie Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (objectnr. 351.342)
Geeft karakter Allereerst moeten wij dan als Gemertenaren voldoende besef hebben dat het kasteel-in-‘t-groen bijzonder is. Het kasteel met zijn groene omgeving geeft Gemert zijn karakter, geworteld in eeuwen echte dorpsgeschiedenis. Stel je voor dat op die plek nooit een kasteel had gestaan en een woonwijk als Dierdonk was gebouwd. Het kasteel maakt Gemert tot Gemert. Het is helaas bijna te laat om dit unieke historische geheel te redden, maar nog niet te laat.
Eigenaar en politici zeggen dat zij het kasteel redden, maar zij verknallen juist het eigene. Met nieuwbouw in en buiten het kasteel werken zij aan veel autoverkeer van en naar en binnen het complex. Desnoods wordt daarvoor ook de omgeving van de St. Jan opgeofferd. Weg rust. Het kan anders. Vrijwilligers Behoud en versterking van het kasteel moet beginnen in de hoofden van de Gimmerse volksvertegenwoordigers. Niet het bebouwen, maar behoud van ons kasteel in zijn groene historische omgeving moet de kernkracht van het gemeentelijk beleid zijn.
Neem bijvoorbeeld prachtige kastelen als Doorwerth, Amerongen en Huis Bergh (foto). Zij schitteren in hun omgeving en de poorten staan gastvrij open. Vele vrijwilligers zijn daarbij betrokken. Deze kastelen zijn behouden omdat het eigendom ooit voor weinig of geen geld is doorgegeven aan volgende generaties. Het kan dus wel. Zonder nieuwbouwtoestanden.
Stichting Schoorswinkel en Omgeving ,
p/a Heuvel 38 5421 CN Gemert