'Paters willen maximaal negen miljoen en bouwvergunning voor 1 april' kopte het Gemerts Nieuwsblad afgelopen vrijdag. Hoewel de handelwijze van het gemeentebestuur op een echte soap begint te lijken, is er allerminst sprake van een grap. Op 18 november besloot de gemeenteraad (uitgezonderd Realisten 2006, Lokaal Liberaal en het PvdA-raadslid Wil Groenen) halsoverkop tot aankoop van het kasteel. Een onderbouwd totaalplan was volgens CDA, Dorpspartij, PvdA en VVD ineens niet meer nodig. Vreemd, want deze fracties zijn ruim een jaar lang elke discussie uit de weg gegaan onder het motto: 'We nemen pas een besluit als er een totaalplan op tafel ligt'.

Volgens deze fracties was een totaalplan op 18 november plotseling overbodig, omdat de gemeente eigenaar van het kasteel was geworden. 'Het kasteel wordt óns kasteel' juichte het CDA drie dagen later in het Gemerts Nieuwsblad: 'Iedere inwoner is nu een beetje eigenaar geworden van het mooiste cultuurerfgoed van de gemeente. Doordat we nu zelf eigenaar zijn geworden, maken we ook zelf uit hoe het kasteel eruit komt te zien.' Is dat ook zo?

We zijn amper een maand verder en nu blijkt uit een brief van burgemeester en wethouders dat de gemeente het kasteel helemaal niet exclusief in bezit krijgt, maar moet delen met een projectontwikkelaar. Wie welk deel heeft gekocht, is niet duidelijk. Van exclusieve zeggenschap is dus absoluut geen sprake: 'Het eigendomsrecht en de omvang daarvan dient in verhouding tot deze ambitie te staan, waarbij de gemeente een doorslaggevende zeggenschap verkrijgt', schrijft het college achteraf. Het kasteel wordt dus helemaal niet óns kasteel!

Aankoopprijs
Twijfelachtig is ook de informatie die het college over de aankoopprijs van het kasteel heeft gepresenteerd. Aanvankelijk was sprake van vijf miljoen euro. Later kwam daar twee miljoen bij voor aankoop van de ommuurde tuin plus onkosten van Congregatie en convenantpartners. Uit een brief die de Congregatie afgelopen week naar de gemeente heeft gestuurd, blijkt dat er nog eens twee miljoen euro extra wordt betaald uit de toekomstige exploitatie van het kasteel.

Het totale aankoopbedrag komt daarmee op circa negen miljoen euro. Welk aandeel de gemeente daarvan betaalt, is niet duidelijk. Daarbovenop komen nog de bouwkosten van Het Convent (3,4 miljoen) plus de restauratiekosten (geraamd op zes miljoen euro). En dan weten we nog steeds niet welke herbestemming het complex krijgt. Wat moet er nog meer gebeuren, voordat de gemeenteraad wakker wordt?

Belasting
In 2007 zei burgemeester Van Maasakkers dat aankoop van het kasteel niet verantwoord was vanwege 'ontoelaatbare stijging van de onroerend-zaakbelasting'. Wethouder Bevers herhaalde afgelopen juni dat 'aankoop van het kasteel geen optie is'. Een paar maanden later koopt de gemeente (een deel van het kasteel) zonder goede, financiële onderbouwing en zonder herbestemmingsplan. Het ziet ernaar uit dat de inwoners van Gemert-Bakel over enige tijd een forse rekening gepresenteerd krijgen voor deze ondoordachte handelwijze.

De aankoop van het kasteel is bovendien gekoppeld aan de eis van de Congregatie om in de ommuurde tuin te bouwen. Momenteel lopen er allerlei procedures om dat (tegen elk redelijk argument in) mogelijk te maken. De noodzaak om op die locatie te bouwen, is echter nog steeds niet aangetoond. Stichting Goed Wonen staat daarom - terecht - niet te trappelen om zich in dit avontuur te storten. 'We zeggen niet op voorhand 'ja'. Als het een commercieel verhaal wordt, dan haken we af', zei interim-directeur Wilfried Stribos vorige week.

Leegstand
Maar zelfs dat signaal wordt genegeerd. Wethouder Verkampen sluit niet uit dat de gemeente het nieuwe kloostercomplex nu zelf gaat bouwen, mocht Goed Wonen afhaken. Ondergetekenden vragen zich af wáárom tegen elke prijs op zo'n waardevolle locatie gebouwd moet worden, terwijl er in Gemert, Milheeze en Handel drie kloosters nagenoeg leeg staan?

Inmiddels slaat de twijfel ook bij de Congregatie toe. Pater Frans Wijnen: "Lukt het niet om volgens planning in de ommuurde tuin te bouwen, dan gaat het mooie kasteelplan van tafel en wijken we uit naar Gennep. Daar zijn geen belemmeringen om volgend jaar te starten met de bouw van een nieuw complex."

Jan van Hoof, Jacques van Lankveld, Wim van den Hout, Simon van Wetten en Wilma van Zeeland namens de initiatiefgroep 'Géén woonblok achter de muur: houd het kasteel groen én puur!'